Trong thời gian gần đây, cộng đồng các nhà đầu tư Crypto tại Việt Nam đang rất mơ hồ về các Fud của dự án game Zuki Moba. Đây là một tựa game do người Việt phát triển, tương tự như game Wanaka Farm mà trước đây Otis Report đã cảnh báo với cộng đồng về việc bị hack.

Vậy đâu là những Fud mà Zuki Moba gặp phải, và trong số đó có bao nhiêu điều là sự thật? Hãy cùng mình tìm hiểu chi tiết trong bài viết này nhé!
Lưu ý: Mặc dù trước đây, cố vấn của dự án Zuki Moba đã từng ngỏ lời mời team Otis đầu tư vào dự án này. Tuy nhiên, Otis đã từ chối. Điều này không phản ánh đây là dự án tốt hay không, chỉ phản ánh việc dự án không phù hợp với phong cách đầu tư của team Otis. Otis Report trước đây và hiện tại không có bất kỳ hoạt động đầu tư nào vào dự án Zuki Moba cũng như token Zuki của dự án. Bài viết này chỉ mang mục đích thông tin và không được xem là lời khuyên đầu tư. Bạn nên tập thói quen nghiên cứu kĩ dự án trước khi xuống tiền đầu tư, đừng làm ngược lại!!!
1. Team xả token lên cộng đồng
Đầu tiên, cần phải làm rõ là dự án Zuki Moba có khóa thanh khoản khi list sàn Pancakeswap không? Theo thông tin mình tìm hiểu được từ chính dự án, thì đúng là có sự kiện "Khóa tính thanh khoản trên Pancakeswap" khi dự án list sàn giao dịch như ảnh bên dưới.

Tuy nhiên, vấn đề bắt đầu phát sinh từ đây. Trong quá trình thêm thanh khoản lên Pancakeswap, dự án đã gặp phải sự cố, mà theo dự án nói là vấn đề không phải do dự án, mà do mạng Binance Smart Chain. Vì vậy, dự án sẽ dời lịch thêm thanh khoản:

Okay, điều này hoàn toàn dễ hiểu vì một dự án dựa vào mạng blockchain của bên thứ 3 thì nhiều khi sự cố không thể kiểm soát được. Nhưng sau khi đã thêm thanh khoản thành công, đẩy giá $Zuki tạo ATH ở giá X80 lần so với giá IDO đạt tới $1.4 mà dự án vẫn khóa thanh khoản, không cho người dùng bán. Điều đó làm mình rất khó hiểu. Vậy thì việc đạt ATH đâu có ý nghĩa gì khi nhà đầu tư không thể bán.

Và cũng như nhiều dự án game Việt khác, ngay sau khi mở bán là một loạt các rắc rối bắt đầu đến với Zuki Moba. Dự án đã bị xả token trị giá khoảng $1,000,000 ngay khi dự án đang đạt ATH, mà theo CEO Dan Ngo nói là do bot của một bên thứ 3 chơi xấu.

Và cảm ơn trời, điều thú vị nhất cũng đến. Cũng phải cảm ơn tâm thư của vị CEO mà mình đỡ mất thời gian để lần theo các giao dịch xả coin của một "ai đó".

Sau khi gặp một loạt sự cố, team Zuki đã có một nước đi vào lòng đất. Tắt chat tất cả thành viên trong Group Telegram. Không một lời trấn an trước khi CEO ra tâm thư, giá cứ ATH và coin thì cứ bị xả.
Lần theo thông tin CEO cung cấp, mình phát hiện ra, ngay cả trước giờ mở bán dự án theo thông báo của team, thì $Zuki đã được mua và bán rồi. Trong khi dự án đăng liên tục vài thông báo về vấn đề lỗi của Binance Smart Chain (BSC) nên không thể thêm thanh khoản, vậy mà vẫn có thanh khoản để ví bot của "ai đó" mua được coin và xả được ở đỉnh. Nhà đầu tư chân chính thì chỉ có thể mua, không thể bán???

Tóm lại thì:
- Dự án có khóa thanh khoản khi list sàn không: Có
- Dự án có xả coin trị giá $1,000,000 khi list sàn không: Chưa có căn cứ, nhưng có 1 ví đã xả được $1,000,000 ngay cả trước khi dự án thông báo list sàn, mà trong khi đội ngũ thông báo khóa thanh khoản, không thể bán. Ví này của ai còn chưa rõ, nhưng lỗi bị xả token này hoàn toàn thuộc về team Zuki Moba.

Dĩ nhiên là dự án cũng có thể đổ lỗi cho nhà đầu tư là đã cảnh báo không giao dịch trong thời gian thêm thanh khoản. Nhưng việc cấm nhà đầu tư không giao dịch trong lúc thêm thanh khoản mình thấy rất là nhảm nhí và vô căn cứ. Chưa kể, nếu đã không muốn nhà đầu tư nhảy vào giao dịch lúc thêm thanh khoản thì dự án đừng công khai contract token $Zuki và đăng liên tục về việc thêm thanh khoản vào lúc nào để nhà đầu tư đỡ FOMO. Hãy chỉ thông báo khi việc thêm thanh khoản hoàn tất.
2. Sai và sửa Roadmap
Roadmap là lộ trình thực hiện, phát triển một dự án.
Tuy nhiên, đội ngũ phát triển Zuki Moba nhiều lần trễ hẹn, không thực hiện đúng như lời hứa và lộ trình trong roadmap. Trước đó, nhà phát triển dự kiến ra mắt phiên bản thử nghiệm vào quý IV/2021.
Nay đã là 31/12 mà phiên bản chơi thử của trò chơi mới được giới thiệu một vài hình ảnh. Nhưng đội ngũ giới hạn chỉ 100 người dùng được đăng ký whitelist. Do đó, phần lớn nhà đầu tư không có cơ hội trải nghiệm trò chơi mà họ bỏ tiền đầu tư.
Ngoài ra, nhà phát triển Zuki Moba còn âm thầm chỉnh sửa roadmap mà không công bố rộng rãi đến nhà đầu tư. Đây là điều tối kỵ đối với các dự án tiền mã hóa. Việc chỉnh sửa roadmap cho thấy đội ngũ lập trình, phát triển game thiếu uy tín, không thực hiện đúng cam kết.

Cụ thể, theo lộ trình công bố trước đó, Zuki Moba sẽ ra mắt vào quý I/2022. Trong một số video phát trực tiếp, nhà phát triển còn cho biết game sẽ ra mắt vào 15/1/2022. Tuy nhiên gần đây, người đầu tư phát hiện ra roadmap của trò chơi đã bị thay đổi. Thay vì xác nhận ra mắt vào tháng 1, thời hạn của game đã được chuyển sang quý I-II/2022. Điều này đồng nghĩa với việc nhà phát triển nới rộng thời gian trình làng game tới tháng 6/2022, trễ nửa năm so với dự kiến.

Hơn thế nữa, việc roadmap cũ ghi thời gian CEX Listing và roadmap mới bỏ CEX Listing chứng tỏ việc list trên các sàn CEX của dự án tỏ ra khó khả thi nên dự án đã không dám ghi vào Roadmap mới.
Tóm lại thì:
- Dự án có sai roadmap không: Có
- Dự án có sửa roadmap không: Có
Tuy nhiên, việc sai và sửa roadmap không phải là hiếm gặp, ngay cả với các dự án nước ngoài. Điều quan trọng là đến nay dự án vẫn chưa có sản phẩm chính thức mà đã tung ra token để cho nhà đầu tư giao dịch là không hợp lý. Thường các dự án chất lượng sẽ hoàn thiện sản phẩm rồi mới tung ra token.
3. Vốn hóa tăng trong khi giá giảm
Việc vốn hóa tăng trong khi giá token giảm mang ý nghĩa là mỗi ngày đang có nhiều token được tung thêm ra thị trường với số lượng lớn.

Giá thì cứ đi vào lòng đất, còn vốn hóa thì:

Tuy nhiên, khi check ở Coinmarketcap thì vốn hóa của Zuki không tăng đột ngột như bên Coingecko.

Việc chênh dữ liệu này do việc Dev căn chỉnh ví lock, trao đổi coin giữa ví Legion và ví tổng, nên Coingecko nhận sai số lượng coin lưu hành.
Theo công bố từ tài liệu trên trang web chính thức, dự án có tổng lượng token là 1 tỷ. Trong đó, phần lớn token này sẽ không được mở khóa sau khi niêm yết lần đầu trên sàn.
Điểm bất thường là khi truy cập vào hợp đồng thông minh của dự án, BSCScan trả về kết quả một địa chỉ ví chứa 950 triệu token ZUKI và không bị khóa. Điều này đồng nghĩa với việc người nắm giữ 95% lượng token ZUKI có thể bán ra bất cứ lúc nào. Đồng thời, khi có một ví nắm giữ lượng lớn token, đồng tiền số này dễ dàng bị thao túng giá.
Sau khi bị một số người dùng đặt nghi vấn, đại diện Zuki Moba mới phản hồi rằng lượng ZUKI này được lưu trữ trong ví lạnh để bảo mật. Đến 25/12, khoảng 950 triệu ZUKI được chuyển từ địa chỉ ví ban đầu sang ví khóa.

Tóm lại thì:
- Vốn hóa tăng khi giá giảm: Đây là sự cố dữ liệu giữa Coingecko và Coinmarketcap
- Dev không lock token: Trước đây đúng là dev không lock token mà chỉ giữ ở ví lạnh. Khi cộng đồng ý kiến thì dự án mới lock token.
Việc dev để token ở ví lạnh mà không lock là một hành vi khá bất thường đối với một dự án crypto. Không thể biện minh vì sự bảo mật được vì khi dùng smartcontract để lock token ngay từ ban đầu cũng rất an toàn. Tuy nhiên, dự án cũng đã tiếp thu ý kiến từ cộng đồng và lock token, đây là một hành động cứu vãn mà mình cho rằng khá tích cực.
4. Một số FUD khác
Một số FUD khác như:
- CEO của Dự án Zuki từng làm BO và nợ nần thua lỗ rất nặng (Mình chưa tìm được thông tin để kiểm chứng).
- Phí Gas giao dịch trên chợ cao ngất ngưởng $20 (Do chợ đang bảo trì để nâng cấp V2 nên mình cũng chưa thể kiểm chứng).
- Slip dự án 1% (Một điều khá bình thường do dự án có thanh khoản không cao).
Ngoài ra, dựa trên gameplay (lối chơi) công bố và từ nhiều người được trải nghiệm trước trò chơi, Zuki Moba giống 100% tựa game có tên PoPoWar. Hoạt ảnh nhân vật, đồ họa, lối chơi của Zuki Moba đều tương tự trò chơi ra mắt trước đó.


Theo thông tin mình tìm hiểu được, thì PoPoWar được phía dự án Zuki Moba mua lại từ Trung Quốc để tích hợp thêm các yếu tố NFT, trở thành GameFi. Như vậy chỉ có việc tích hợp blockchain vào game mà không cần xây dựng lại game, dự án đã bị chậm roadmap thì tương lai dự án phát triển ra sao vẫn là một câu hỏi lớn.
Trong tâm thư của vị CEO mà phần đầu mình nhắc đến, Zuki Moba có đến gần 200 thành viên bao gồm cả các cố vấn. Các dự án Defi nổi tiếng như Uniswap hay Sushiwap cũng chưa có số lượng thành viên đông đảo như vậy.
5. Kết luận
Như vậy, chưa có căn cứ để cho rằng Zuki Moba là tựa game lừa đảo người Việt. Nhưng rõ ràng dự án này đang tồn tại một số vấn đề đến từ cả đội ngũ dự án cũng như chính sản phẩm là game Zuki Moba. Chưa kể, với đội ngũ nhà đầu tư phần lớn đến từ Việt Nam, khi được trả token sẽ bị xả không thương tiếc vì giá mua vòng private và seed khá là thấp.
Tuy nhiên, gần đây dự án đã tiếp thu rất nhiều ý kiến từ cộng đồng để cải thiện. Mình cũng biết được rằng có rất nhiều nhà đầu tư Việt Nam đang hold $Zuki, nên việc tạo thêm Fud chỉ làm tổn hại đến chính những nhà đầu tư của chúng ta.

Bài viết này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin rõ ràng hơn đến mọi người, và mình cũng hy vọng trong tương lai gần Zuki Moba sẽ có thể phát triển hơn, giúp các nhà đầu tư "lấy lại vốn" khi giá đã cắm đầu khá là sâu.
Đừng quên đăng ký Otis Report - Nơi cung cấp và cập nhật nhanh nhất mọi thông tin vĩ mô và phương pháp đầu tư tăng trưởng với giá trị vượt thời gian.
Hãy đăng ký và tham gia các nhóm, channel của Otis Report dưới đây để được thảo luận cùng các chuyên gia và nhiều Otiser khác:
- Theo dõi Otis Podcast - Những góc nhìn thú vị về thị trường
- Đăng ký kênh YouTube Otis Report - Các video chia sẻ kinh nghiệm đầu tư
- Otis Telegram - Chat cùng các chuyên gia và Otiser
- Group Otis Report - Cập nhật & thảo luận thông tin